Πληροφορίες Οροσειράς Δίκτη

ΔΙΚΤΗ

Η Δίκτη ή Λασιθιώτικα Όρη είναι οροσειρά στην Κρήτη, που εκτείνεται στα ανατολικά του νησιού. Η ονομασία της Δίκτης πιθανώς να προέρχεται από τη μυθολογία και να σημαίνει το μέρος γέννησης του Δία (Δίας + τίκτω). Χαρακτηριστικό μορφολογικό στοιχείο της οροσειράς αποτελεί το Οροπέδιο Λασιθίου (μέσο ύψος 866 μ.) που είναι το μεγαλύτερο σε ολόκληρη την Κρήτη.Στα νοτιοανατολικά του οροπεδίου Λασιθίου βρίσκεται ένα δεύτερο μεγάλο οροπέδιο, το Καθαρό στα 1140 μ.Εκτός από τα δύο αυτά μεγάλα οροπέδια στη Δίκτη υπάρχουν ακόμα μερικά μικρότερα όπως το Λιμνάκαρο (1125 μ), η Λάπαθος (1260 μ), ο Ομαλός του Αμιρά (1325 μ), η Έργανος (950 μ) και η Νίσσιμος (930 μ) Η Δίκτη είναι ο νοτιότερος και ταυτόχρονα ο ανατολικότερος ορεινός όγκος της Ελλάδας που υπερβαίνει τα 2000 μ. υψόμετρο.Η κορυφή με το μεγαλύτερο ύψος λέγεται Σπαθί ή Εντίχτης (2.148 μ). Η κύρια κορυφογραμμή της Δίκτης βρίσκεται νότια του οροπεδίου Λασιθίου σχη-ματίζοντας ένα πέταλο γύρω από την δασωμένη κοιλάδα του Σελάκανου. Αποτελείται από τις κορυφές Σκα-φιδαράς (1673 μ), Λάζαρος (2.085 μ), Σπαθί (2148 μ) στη βόρεια πλευρά του πετάλου και Αφέντης Χριστός (2141 μ) με την ανατολική  της προέκταση γνωστή ως Ψαρή Μαδάρα(2094 μ) και Μαδάρα (1783 μ) στη νότια πλευρά. Ανατολικά του Καθαρού βρίσκονται οι κορυφές Τσίβη (1664 μ) και Πλατιά Κορυφή (1489 μ). Στα νοτιοδυτικά του οροπεδίου Λασιθίου βρίσκονται οι κορυφές Σαρακηνό (1588 μ), Αφέντης (1571 μ), Τούμπα Μούτσουνα (1538 μ), και Βιργιωμένο όρος (1414 μ). Τέλος Βορειοανατολικά του οροπεδίου Λασιθίου υψώνεται ο όγκος της Σελένας (1559 μ) που στα ανατολικά εκτείνεται στην κορυφή Μαχαιράς (1487 μ).

Αρκετά φαράγγια διασχίζουν τον ορεινό όγκο της Δίκτης. Ένα από αυτά με το όνομα Χαυγάς συνδέει τα οροπέδια Καθαρού και Λασιθίου. Άλλα σημαντικά φαράγγια είναι της Εργάνου, του Ξενιάκου, της Λαπάθου, της Σαρακίνας και του Μπουφάνη (των γυπαετών) στα νοτιοανατολικά καθώς και της Κριτσάς και του Αδριανού στα ανατολικά. Στον ευρύτερο όγκο της Δίκτης μπορούν να συμπεριληφθούν τα άγριας ομορφιάς και δυσπρόσιτα φαράγγια της Βιάννου όπως της Άρβης, του Καλαμιού και της Πορτέλας. Την πλούσια μορφολογία συμπληρώνουν επιβλητικοί γκρεμοί (δέτες) όπως του Λιμνάκαρου, της Ψαρής Μαδάρας και της Εμπάρου/Μηλιαράδων στα νοτιοδυτικά. Σημαντικές ορθοπλαγιές συναντώνται στη ΒΔ πλευρά του Σπαθιού (πάνω από το Λιμνάκαρο), στη δυτική πλευρά του Αφέντη Χριστού (πάνω από το φαράγγι της Εργάνου), στη βόρεια πλευρά της Ψαρής Μαδάρας (πάνω από το Σελάκανο) και στη βόρεια πλευρά της Τσίβης (Χαλασάς). Όπως και στους άλλους δύο μεγάλους ορεινούς όγκους της Κρήτης η νότια πτέρυγα της Δίκτης (Αφέντης Χριστός – Ψαρή Μαδάρα) είναι η πιο απότομη με μεγάλες κλίσεις.Για την ανάβαση στις κορυφές της Δίκτης, χαρακτηριστικά σημεία εκκίνησης είναι τα οροπέδια Καθαρό (για Λάζαρο, Σπαθί),Λασίθι (για Σπαθί,

Αφέντη Χριστό) και από τα νότια ο Ομαλός (για Αφέντη Χριστό, Ψαρή Μαδάρα). Πρόσβαση και στις 4 κορυφές

υπάρχει και από το Σελάκανο αλλά με μεγαλύτερο συντελεστή δυσκολίας.

Η περιοχή της Δίκτης είναι οικολογικής σημασίας καθώς αποτελεί τόπο διαμονής αρπακτικών πτηνών όπως ο γύπας (Gyps fulvus), ο γυπαετός ή κοκκαλάς (Gypaetus barbatus) και ο Χρυσαετός (Aquila chrysaetos) η περίφημη βιτσίλα στην τοπική λαλιά.Στο οροπέδιο του Καθαρού έχουν βρεθεί οστά προϊστορικού ιπποπόταμου που ζούσε στηνπεριοχή.Στα βράχια και τους γκρεμούς, ευδοκιμεί το κρητικό δίκταμο ή έρωντας (Origanum dictamnus) το οποίο έχει πάρει το όνομά του από τη Δίκτη. Τα δασικά είδη που κυριαρχούν είναι τραχεία πεύκη (Pinus brutia), πρίνος (πουρνάρι) (Quercus coccifera, Quercus calliprinos), κρητικός σφένδαμος (Acer sempervirens), άγριο (οριζοντιόκλαδο) κυπαρίσσι (Cupressus sempervirens, var horizontalis) και λιοπρίνι (Phillyrea latifolia). Ο πρίνος είτε στη δενδρώδη είτε στη θαμνώδη μορφή (κατσοπρίνι) είναι το κυρίαρχο δασικό είδος στη Δίκτη.Συστάδες άγριου κυπαρισσιού υπάρχουν κυρίως

στο Σελάκανο, στη νότια πλευρά της Τσίβης (κυπαρισσόδασος της Κριτσάς) και στις απότομες πλευρές φαραγγιών όπως της Εργάνου. Στα βορειο ανατολικά της Σελένας υπάρχει το Αζιλακόδασος, ένα δάσος από Αριές (Quercus ilex), είδος αειθαλούς βελανιδιάς που στην Κρήτη ονομάζεται Αζίλακας. Επίσης οι περιοχές υψομέτρου 850-1800 μ. αποτελούν καταφύγιο του απειλούμενου και ενδημικού (για την Κρήτη) είδους Αμπελιτσά (Zelkova Abelicea).