ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΤΟΥ ΕΟΣ ΛΑΣΙΘΙΟΥ ΣΤΑ ΤΖΟΥΜΕΡΚΑ 2020

” Άιντε μωρέ Τζουμέρκα μου…Τζουμέρκα μου περήφανα…βουνά μου ξακουσμένα “

Ολοκληρώθηκε με την ασφαλή επιστροφή η ορειβατική εξόρμηση 19 μελών του ΕΟΣ Λασιθίου στα περήφανα και ξακουσμένα βουνά των Τζουμέρκων ,στην καθιερωμένη πλέον καλοκαιρινή εξόρμηση του συλλόγου στην ηπειρωτική Ελλάδα.

Με βάση το φιλόξενο ορειβατικό καταφύγιο των Μελισσουργών στα 1023 μέτρα ξεκινήσαμε να ανακαλύπτουμε τις ομορφιές των Τζουμέρκων .

1η Μέρα

Πειραιάς – Μελισσουργοί

Από το λιμάνι του Πειραιά με τα αυτοκίνητα μας αναχωρήσαμε για την Ήπειρο και τα Τζουμέρκα .

Τα Αθαμανικά Όρη ή αλλιώς Τζουμέρκα είναι ένας τεράστιος ορεινός όγκος της δυτικής Ελλάδας, τα όριά του απλώνονται στους Νομούς Άρτας Ιωαννίνων και Τρικάλων. Ψηλότερη κορυφή των Τζουμέρκων είναι στα ανατολικά η Κακαρδίτσα (2429μ) και στα δυτικά το Καταφίδι (2393μ). Άλλες ψηλές κορυφές είναι οι: Στρογγούλα (2112μ), Ρόκα (2143μ), Γερακοβούνι (2211μ), Πλάκα (2364μ), Κρυάκουρας (2147μ), Σταυρός (2105μ), Ρουίστα (2254μ),και Καταφύγι (2191μ). Όμορφα χωριά και μια οροσειρά που μαγεύει τους ορειβάτες . Στις πλαγιές των Τζουμέρκων και σε μεγάλο υψόμετρο βρίσκονται πολλά όμορφα χωριά, είναι γνωστά και σαν τα Τζουμερκοχώρια, με πιο γνωστά από αυτά να είναι τα Θεοδώριανα στην ανατολική πλευρά, το Αθαμάνιο το Βουργαρέλι και η Κυψέλη στα νότια, τα Λεπιανά ,ο Καταρράκτης τα Άγναντα στα δυτικά, ενώ στα βόρεια πιο γνωστά είναι τα χωριά Κτιστάδες, Μελισσουργοί και τα Πράμαντα.

Πρώτη μας στάση το εκπληκτικό πέτρινο γεφύρι της Πλάκας στον ποταμό Άραχθο που λίγες μέρες πριν είχαν ολοκληρωθεί οι εργασίες αποκατάστασης έπειτα από την κατάρρευση του πριν λίγα χρόνια . Στον επισκέπτη προκαλεί δέος το ύψος του και η εκπληκτική ομορφιά της κατασκευής του . Χτίστηκε το 1866 για να συνδέσει τα Τζουμέρκα με τα Κατσανοχώρια,και θεωρείται το μεγαλύτερο μονότοξο γεφύρι των Βαλκανίων και το τρίτο μεγαλύτερο στην Ευρώπη. Μέχρι σήμερα έχει κατέρρευσει τρείς φορές, το 1860, το 1863 και το 2015, έχει ξανακτιστεί και στέκει επιβλητικό πάνω από τα γαλαζοπράσινα νερά του Άραχθου.

Συνεχίσαμε την πορεία μας περνώντας από τα Τζουμερκοχώρια , Λεπιανά (το χωριό του Γιώργου Στάμου προέδρου συλλόγου Ηπειρωτών Λασιθίου ) τα Άγναντα, τα Πράμαντα , τους Μελισουργούς φτάσαμε στο ορειβατικό καταφύγιο Μελισσουργών . Εκεί μας υποδέχτηκαν οι φιλόξενοι διαχειριστές του καταφύγιου ο Φώτης με την Έφη . Μας ταχτοποίησαν στα δωμάτια που είχαν κρατηθεί αποκλειστικά για την ομάδα μας για λογούς ασφαλείας .

ΣΤΟΝ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟ ΚΑΤΑΡΡΑΚΤΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ

Το απόγευμα ξεκινήσαμε ολιγόωρη ανάβαση από το καταφύγιο σε καλό σηματοδοτημένο μονοπάτι παρέα με τα σκυλιά του καταφυγίου που μας συνόδευαν πηγαίνοντας μπροστά μας ,για τον καταρράκτη του Κεφαλόβρυσου στην βάση της Στρογγούλας που θεωρείται ότι είναι ο μεγαλύτερος στην Ελλάδα (το νερό ξεκινά να πέφτει από τα 350 μ. )

Φτάνοντας στην βάση του νιώθεις ένα δέος να σε κατακλύζει καθώς βλέπεις το νερό, που τροφοδοτεί όλο το χρόνο το καταρράκτη από τις αλπικές πηγές κοντά στην κορυφογραμμή, να φαντάζει λες και πέφτει από τον ουρανό.

Μετά τις απαραίτητες φωτογραφίες και το δρόσισμα από το δροσερό νερό του καταρράκτη, η επιστροφή μας

έγινε από εναλλακτική διαδρομή, μέσα πάλι από το ελατόδασος, πάνω σε μονοπάτι που χαμηλότερα συνα-

ντά το καλντερίμι που μας οδηγεί στο καταφύγιο των Μελισσουργών από άλλη πλευρά .

Το πρώτο μας δείπνο στο καταφύγιο τέλειο που είχε ετοιμάσει ο διαχειριστής του καταφυγίου των Μελισσουργών . Μια ακόμα έκπληξη που είχε υποσχεθεί ο Φώτης μας περίμενε . Παραδοσιακά τραγούδια με κλαρίνο και λαούτο . Η Δάφνη Παπαστρατή δεξιοτέχνης μουσικός μας μάγεψε με το γλυκό παίξιμο και το γνήσιο αυθεντικό της τραγούδι με μουσική που κάλυπτε όλες τις περιοχές της χώρας μας.

2η Μέρα Καταφύγιο Μελισσουργών –Σπηλιά ήρωα Κατσαντώνη –Ιερά Μονή Αγίας Παρασκευής – καταφύγιο Πραμάντων – κορυφή Στρογγούλα – καταφύγιο Μελισσουργών .

Πρωινό ξύπνημα και προετοιμασία για την ανάβαση στην θρυλική κορυφή Στρογγούλα στα 2112 μέτρα. Με παρέα πάλι τα σκυλιά του καταφυγίου που έχουν μάθει να συνοδεύουν τους ορειβάτες σε όλες τις διαδρομές αρχίσαμε να διασχίζουμε το σηματοδοτημένο μονοπάτι μέσα στο ελατοδάσος φτάσαμε στο κρησφύγετο σπηλιά του ήρωα της περιοχής Κατσαντώνη . Ολιγόλεπτη στάση στην σπηλιά και μετά ακολουθώντας κατηφορική πορεία στο μονοπάτι φτάσαμε στην Ιερά Μονή της Αγίας Παρασκευής . Πνιγμένο στο πράσινο το όμορφο μοναστήρι αυτό τον καιρό τελεί υπό ανακαίνιση και λόγω εργασιών που εκτελούνται ήταν κλειστό .

Από εκεί ξεκινήσαμε ανηφορική πορεία μέσα στο δάσος για το καταφύγιο Πραμάντων . Από το καταφύγιο έπειτα από ολιγόλεπτη πάλι στάση πήραμε το μονοπάτι που οδηγεί στην κορυφή . Η διαδρομή τραβερσάρει στην αρχή για να ανηφορίσει ανάμεσα από λούκια και ζωνάρια στη βορειοδυτική όψη του βουνού, περνώντας από το φυσικό μπαλκόνι με την στρούγκα και την πηγή με το παγωμένο (στην κυριολεξία) νερό στα 1.720 μέτρα υψόμετρο. Ακολούθησε άλλη μια ώρα ακόμα ανάβασης στο απότομο τελευταίο βραχώδες τμήμα του βουνού για την κορυφή .

Επίπονη η ανάβαση και απαιτητική με λούκια και κάποια εκτεθειμένα περάσματα ,απαιτούσε απόλυτη αυτοσυγκέντρωση και ομαδικότητα . Μετά από 5 ώρες πορείας συνολικά οι πρώτοι ορειβάτες έφταναν ενθουσιασμένοι στην κορυφή .

Εκεί συναντήσαμε χαρούμενοι την Ελευθερία και τον Ηλία από τον ΕΟΣ Χανίων που είχαν ανεβεί λίγο νωρίτερα. Με θεά που κόβει την ανάσα από την κορυφή του βουνού μας δίνετε η δυνατότητα να θαυμάσουμε την άγρια ομορφιά των Τζουμέρκων που απλώνεται μπροστά μας. Απέναντι μας υψώνεται επιβλητικά ο τεράστιος όγκος της Κακαρδίτσας, ο Άραχθος ποταμός με την τεχνητή λίμνη Πουρναρίου ,και τα Ιωάννινα με την λίμνη Παμβώτιδα . Ορατές από την κορυφή η οροσειρά της Τύμφης , ο Γράμμος και οι κορυφογραμμές των Αγράφων.

Αφού απολαύσαμε την κορυφή ξεκινήσαμε πορεία πάνω στην κορυφογραμμή για την εντυπωσιακή κορυφή Ρόκα που θεωρείται για πολλούς το μικρό Ελληνικό Μάτερχορν ! Έπειτα από 2ωρη πορεία φτάσαμε απέναντι από την Ρόκα την οποία είχε σκεπάσει πολύ ομίχλη ακυρώνοντας κάθε σκέψη ανάβασης για λόγους ασφαλείας . Έτσι την αποχαιρετίσαμε και ανανεώσαμε το ραντεβού μαζί της για μια άλλη φορά. Αυτή θα είναι εκεί και θα μας περιμένει . Από την Ρόκα ξεκινήσαμε κατηφορική πορεία στις καταπράσινες πλαγιές με τις σάρες και τα αγριολούλουδα . Κοπάδια από αγελάδες ελεύθερες έβοσκαν στις καταπράσινες πλαγιές της οροσειράς . Σε πολλά σημεία συναντήσαμε και πρασιές με αγριοφράουλες που μας γλύκαναν και ξεχάσαμε για λίγο την κούραση .

Έπειτα από 3 ώρες κατάβασης φτάσαμε ασφαλείς στο καταφύγιο μας κουρασμένοι αλλά χαρούμενοι όλοι από την επιτυχή ανάβαση στην κορυφή . Συνολικό μήκος διαδρομής 21,5 χιλιομέτρων απίστευτης ομορφιάς που μας προσέφερε απίστευτες συγκινήσεις με συνολική διάρκεια κοντά στις 10 ώρες και με συνολικό υψόμετρο ανάβασης-κατάβασης κάτι παραπάνω από 1.000 μέτρα.

Μα γω μαι τσι κορφής αητός και στσι γιαλούς δε κάνω

Θέλω να πλώνω τα φτερά στσι ουρανούς απάνω . Γ Σ

3η Μέρα

Μύλοι Κουιάσας – Συρράκο – Καλλαρύτες – Ιερά Μονή Κηπίνας

Εντυπωσιακή κυκλική διαδρομή που ενώνει τα δυο ονομαστά Βλαχοχώρια το γεφύρι της Κουιάσας και αυτή περπάτησε ο σύλλογος μας την 3η ημέρα στα Τζουμέρκα.

Αφετηρία αλλά και τελικός προορισμός αυτής της διαδρομής μας είναι η είσοδος του μονοπατιού

της «Κουιάσα – Πουλιάνα» που βρίσκεται πάνω στον τμήμα του επαρχιακού δρόμου που ενώνει

τα γειτονικά χωριά Κηπίνα και Καλαρρύτες. Εκεί συναντάμε το πετρόκτιστο, μονότοξο, ημικυκλικό

γεφύρι (του 1800) στην κοιλάδα του Χρούσια ποταμού. Το παράξενο όνομα “Κουιάσα” σημαίνει σκιερό

μέρος και πράγματι βρίσκεται κάτω από πανύψηλα πλατάνια που σκεπάζουν τον ουρανό και το φως.

Η ανάβαση σε όλο της το μήκος έγινε πάνω σε ένα καθαρό και ευδιάκριτο μονοπάτι,χωμένο μέσα

στην οργιώδη βλάστηση του δάσους της Πάντζας, με όμορφη θέα, στα ανοίγματα του, στα χωριά

και τους καταράκτες των γύρω βράχων. Κοντά στα 1000μ. συναντάμε το δρόμο που μετά από

δύο χιλιόμετρα ελαφρά κατηφορικής διαδρομής μας οδηγεί στο εντυπωσιακό Συρράκο με τα όμορφα

καλντερίμια και τα θαυμαστά πετρόχτιστα σπίτια του ,ιστορικό αρχοντοχώρι της Hπείρου στα 1.120 υψόμετρο.

Το ομώνυμο χωριό δίκαια αποκαλείται αετοφωλιά . Καλοδιατηρημένο με πέτρινα καλντερίμια και σπίτια μαγεύει τον επισκέπτη . Τόπος καταγωγής του Ιωάννη Κωλλέτη πρωθυπουργού της Ελλάδας , του ποιητή των βουνών Κώστα Κρυστάλλη και του Γεωργίου Ζαλοκώστα .

Αφού περιδιαβήκαμε το όμορφο Συρράκο πήραμε το μονοπάτι που το συνδέει με τους Καλλαρυτες.

Συναρπαστική διαδρομή 1,5 ώρας με πέρασμα μέσα από το φαράγγι του Χρούσια με τα τρεχούμενα νερά και τερματισμό στους Καλαρρύτες . Η διαδρομή, παρόλο που μερικά τμήματα της, στην ανάβαση της απέναντης πλευράς της ρεματιάς είναι σχετικά απότομα, σε όλο της το μήκος είναι ασφαλής.

Το μονοπάτι επικοινωνίας των δυο ιστορικών χωριών μέχρι και τα τέλη του περασμένου αιώνα, αποτέλεσε για χρόνια το πέρασμα από το τούρκικο στο ελληνικό (το Συρράκο απελευθερώθηκε αργότερα από τους Καλαρρύτες) και φυλασσόταν από τούρκικο φυλάκιο. Πανέμορφο αυθεντικό χωριό πνιγμένο στο πράσινο και οι Καλλαρύτες με πέτρινα καλντερίμια και γραφικά σοκάκια

Στους Kαλαρρύτες βρίσκεται και το καφεταβερνομπακάλικο του Ναπολέοντα,με το ονομαστό σπιτικό φαγητό του. Ο Ναπολέων μας υποδέχτηκε και αφού απολάυσαμε τους μεζέδες του ,μας τραγούδησε ηπειρώτικα και κρητικά ριζίτικα τραγούδια .

Στου Ναπολέω τη γωνιά ηρθαμε να τα πιούμε ,

και με καρδιά χαρούμενη τα αόρια να ανεβούμε . Γ Σ

Για την επιστροφή μας στην αφετηρία, κατηφορίζουμε προς την γέφυρα της Κουϊάσας, ακολουθώντας το πέτρινο στενό μονοπάτι που φιδωτά ξεδιπλώνεται στην πλαγιά, χαρίζοντας στον ορειβάτη εντυπωσιακή θέα στην Καλλαρύτικη ρεματιά και στην Καρκαδίτσα στο βάθος.

Όλοι η ομάδα μας μετά πήρε τον δρόμο για την ιστορική Ιερα Μονή Κηπίνας . Ιερός και επιβλητικός χώρος, άγρια ομορφιά, περίτεχνη δόμηση. Το εντυπωσιακό μοναστήρι με την παράξενη αρχιτεκτονική βρίσκεται κοντά στον οικισμό Κηπίνας, στο δρόμο Κηπίνας – Καλαρρυτών. Η παράδοση θέλει τη μονή να χτίστηκε γύρω στον 18ο αιώνα, αλλά θεωρείται ότι έχει τις ρίζες της στη βυζαντινή εποχή. Είναι χτισμένο στο μέσο σχεδόν ενός τεράστιου βράχου στη ΒΑ πλευρά του άγριου φαραγγιού του Καλαρρύτικου ποταμού και προκαλεί θαυμασμό η θεμελίωση πάνω από κατακόρυφους βράχους. Η μονή είναι αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου, πανηγυρίζει όμως την Παρασκευή της Διακαινησίμου, εορτή της Ζωοδόχου Πηγής.

Στο εσωτερικό της είναι διακοσμημένη με ενδιαφέρουσες τοιχογραφίες που χρονολογούνται στα τέλη του 17ου με αρχές του 18ου αι. Διακρίνονται για το ενδιαφέρον εικονογραφικό πρόγραμμα με τις ωραίες παραστάσεις και τους ποικίλους χρωματισμούς. Χωρίζονται σε 3 ζώνες και απεικονίζουν αντίστοιχα τους αγίους, τα στηθάρια των αγίων και σκηνές από το Ευαγγέλιο. Το τέμπλο είναι ξυλόγλυπτο επιχρυσωμένο και χρονολογείται την ίδια εποχή.

Η ιδιαιτερότητα της μονής είναι ότι από τη βόρεια είσοδο του πρόναου αρχίζει η είσοδος ενός σπηλαίου (μη επισκέψιμο) με διαδρομή μήκους 240μ. και μέγιστο ύψος 9 μ. το οποίο έχει εξερευνηθεί το 1956 και το 1993 από την Άννα Πετρόχειλου και τον Στέφανο Νικολαϊδη, μέλη του Σπηλαιολογικού Ελληνικού Εξερευνητικού Ομίλου.

Το σπήλαιο ήταν κάποτε κοίτη υπόγειου ποταμού, γι’ αυτό και στους πρόποδες του βράχου όπου βρίσκεται το μοναστήρι βγαίνει άφθονο νερό. Η σπηλιά αυτή την περίοδο της Τουρκοκρατίας και της εθνικής αντίστασης αποτέλεσε κρησφύγετο των υπόδουλων Ελλήνων και των αντιστασιακών.

4η Μέρα

Σπήλαιο Ανεμότρυπας – Γέφυρα Τζαρή –μονοπάτι Βίδρας

Την τελευταία ήμερα της εξόρμησης μας επισκεφτήκαμε το σπηλαίο Πραμάντων <<Ανεμότρυπα>> . Τρία χιλιόμετρα από τα Πράμαντα, δυτικά της Στρογγούλας και σε υψόμετρο 900 μέτρων, βρίσκεται το σπήλαιο «Ανεμότρυπα». Μοναδικά σμιλευμένοι χρωματιστοί σταλαγμίτες και τρεις λιμνούλες σε αποχρώσεις του γκρι, του ορείχαλκου και του άσπρου, που έχουν σχηματιστεί με την πάροδο των χρόνων, συνθέτουν ένα ονειρικό περιβάλλον φανταστικών προσώπων και αρχιτεκτονικών αριστουργημάτων.

Ακολούθησε κατηφορική πορεία προς τον Άραχθο ποταμό και το μονοπάτι της Βίδρας .

Το μονοπάτι ξεκινάει από τη γέφυρα Τζαρή και καταλήγει στη γέφυρα της Πλάκας. Προσφέρει μία από

τις ομορφότερες διαδρομές στην Ελλάδα, έχοντας δίπλα του τον Άραχθο και απέναντι τον επιβλητικό

όγκο των Τζουμέρκων.

Το όνομα του το οφείλει στην ευρασιατική βίδρα (lutra lutra) είναι ένα από τα

σπανιότερα και πιο απειλούμενα μικρόσωμα θηλαστικά, που ζει στις όχθες των ποταμών και των

λιμνών,μόνο σε πολύ καθαρά νερά.

Αποτελεί σημαντικό δείκτη υγείας των ορεινών υδάτων και προστατεύεται αυστηρά σε όλες τις χώρες της Ε.Ε. (Σύμβαση της Βέρνης για τη διατήρηση της άγριας ζωής και του φυσικού περιβάλλοντος της Ευρώπης 1979).Το τμήμα του μονοπατιού, είναι κοντά στα 8 χιλ.γεμάτο από πλούσιες εικόνες της φύσης και πάρα πολλά σημεία μοναδικού κάλλους.

Την ησυχία που προσφέρει κατά την πεζοπορία του, τη διακόπτουν οι ήχοι από τα πουλιά και ο ρους του Αράχθου που σε κάποια σημεία γίνεται λίγο πιο έντονος, λόγω της δυνατής ροής των νερών.

Δεν υπάρχουν λόγια να περιγράψουν τα συναισθήματα που σε διακατέχουν επισκεπτόμενος τα

Τζουμέρκα. Απλά οι πανέμορφες εικόνες που καταχωρούνται στο μικρο-τσίπ του εγκεφάλου σου,

σίγουρα θα παραμείνουν πολύ περισσότερο από οποιεσδήποτε άλλες για να σου θυμίζουν αυτόν

τον εντυπωσιακό τόπο, ένα τόπο που πρέπει καθένας να επισκεφτεί τουλάχιστον μια φορά στην

ζωή του είτε σαν ορειβάτης είτε σαν απλός επισκέπτης.

Βρέ Στάμο τα Τζουμέρκα σου, μας έχουνε σκλαβώσει

κι όποιος δεν έρθει να τα δει πολύ θα μετανιώσει . Γ Σ

ΕΟΣ ΛΑΣΙΘΙΟΥ